Blog
Posted in

Veilige Opslag van Accu’s: wat moet je weten betreffende de PGS 37-1 en PGS 37-2

Posted in
Met de toenemende populariteit van energieopslagsystemen (EOS) en de groeiende vraag naar duurzame energie, zoals zonne-energie en elektrische voertuigen, neemt ook de noodzaak voor veilige opslag van lithium-ion batterijen toe. Deze batterijen zijn belangrijk voor tal van toepassingen, maar brengen aanzienlijke risico’s met zich mee, waaronder brandgevaar door zogenaamde thermal runaway. Om de veiligheid te waarborgen en incidenten te voorkomen, zijn duidelijke richtlijnen nodig. Hier spelen de Publicatiereeks Gevaarlijke Stoffen (PGS) 37-1 en PGS 37-2 een belangrijke rol.
 

Op 15 december 2023 werden PGS 37-1 en PGS 37-2 vastgesteld door het Bestuurlijk Omgevingsberaad (BOb). Deze richtlijnen zijn ontworpen om bedrijven te helpen bij de veilige opslag en omgang met lithium-ion batterijen en energieopslagsystemen. In dit uitgebreide artikel wordt uitgelegd wat de PGS is, wat de richtlijnen van PGS 37-1 en PGS 37-2 inhouden, hoe ze zich verhouden tot het Besluit Activiteiten Leefomgeving (Bal), en welke stappen bedrijven kunnen nemen om zich voor te bereiden op deze nieuwe regels.

Wat is de Publicatiereeks Gevaarlijke Stoffen (PGS)?

De Publicatiereeks Gevaarlijke Stoffen (PGS) is een verzameling richtlijnen die zijn opgesteld om de veiligheid rondom gevaarlijke stoffen te waarborgen. Deze richtlijnen dekken onder andere de opslag, het vervoer en de verwerking van gevaarlijke stoffen, zoals brandbare vloeistoffen, chemicaliën en energieopslagsystemen (EOS). De PGS-documenten dienen als basis voor vergunningverlening, veiligheidsnormen en risicobeheersing en vormen een essentieel onderdeel van de Nederlandse milieuwetgeving.

De richtlijnen worden opgesteld in samenwerking met verschillende belanghebbenden, zoals overheden, experts op het gebied van gevaarlijke stoffen, en bedrijven die met deze stoffen werken. De PGS-documenten worden regelmatig bijgewerkt om in te spelen op nieuwe ontwikkelingen en risico’s.

De Focus van PGS 37-1 en PGS 37-2

PGS 37-1 en PGS 37-2 zijn specifiek gericht op de risico’s van lithium-ion batterijen en de opslag daarvan in energieopslagsystemen. Met de toenemende vraag naar duurzame energiebronnen zoals zonne- en windenergie, groeit ook de behoefte aan energieopslag. Dit heeft geleid tot de opkomst van buurtbatterijen, huishoudelijke energieopslagsystemen en grootschalige batterijsystemen voor energieleveranciers. Lithium-ion batterijen vormen de kern van deze systemen, maar brengen aanzienlijke risico’s met zich mee, waaronder het gevaar van oververhitting en brand.

PGS 37-1: Veilige Opslag in Energieopslagsystemen

PGS 37-1 richt zich specifiek op de veilige opslag van elektriciteit in energieopslagsystemen (EOS). Deze systemen bestaan uit gekoppelde lithiumbatterijen die energie opslaan en later weer vrijgeven, bijvoorbeeld om een woonwijk van stroom te voorzien of om het elektriciteitsnet te stabiliseren. Een bekend voorbeeld hiervan zijn buurtbatterijen waarin zonne-energie van bewoners wordt opgeslagen.

Een van de grootste risico’s bij EOS is een zogenoemde thermal runaway, waarbij een batterij oververhit raakt en zichzelf blijft opwarmen tot er ontbranding optreedt. Dit kan leiden tot branden die moeilijk te blussen zijn en giftige dampen kunnen vrijkomen. PGS 37-1 biedt richtlijnen voor het voorkomen van zulke incidenten door specifieke eisen te stellen aan opslaglocaties, blusmiddelen en andere veiligheidsmaatregelen.

PGS 37-2: Opslag van Lithiumhoudende Energiedragers

PGS 37-2 is gericht op de opslag van lithiumhoudende energiedragers, zoals de batterijen die worden gebruikt in laptops, e-bikes, elektrische voertuigen en industriële toepassingen. Het opslaan van grote hoeveelheden lithium-ion batterijen kent specifieke risico’s, waaronder brandgevaar en de kans op het vrijkomen van schadelijke stoffen bij incidenten.

De richtlijnen van PGS 37-2 omvatten eisen voor de inrichting van opslagfaciliteiten, zoals ventilatie, monitoring, branddetectie, en het beperken van de hoeveelheid opgeslagen batterijen. Daarnaast stellen ze eisen aan de compartimentering van opslagruimtes en de afstand tot andere brandbare materialen of kritieke infrastructuur om de kans op een thermal runaway en verdere escalatie te minimaliseren.

PGS 37 en het Besluit Activiteiten Leefomgeving (Bal)

Zowel PGS 37-1 als PGS 37-2 worden op termijn opgenomen in het Besluit Activiteiten Leefomgeving (Bal). Het Bal maakt deel uit van de Omgevingswet en bepaalt de regels voor milieubelastende activiteiten in Nederland. Momenteel zijn de PGS 37-richtlijnen nog niet als zodanig opgenomen in het Bal, waardoor ze nog geen verplichte regelgeving zijn voor alle opslagfaciliteiten en EOS’en.

De verwachting is dat het Bal in 2025 zal worden gewijzigd om PGS 37-1 en PGS 37-2 te integreren. Zodra deze wijziging van kracht is, worden de richtlijnen wettelijk verplicht voor de opslag van lithiumhoudende batterijen en energieopslagsystemen. Tot die tijd blijft de Circulaire Risicobeheersing Lithium-ion Energiedragers van 2020 van kracht.

Voorbereiden op de Wijziging van het Bal: Wat Kun Je Doen?

Hoewel PGS 37-1 en PGS 37-2 nog niet wettelijk zijn aangewezen binnen het Bal, worden ze beschouwd als de huidige stand van de techniek en als best practices voor de industrie. Daarom is het belangrijk om de richtlijnen nu al toe te passen om voorbereid te zijn op de aankomende veranderingen.

Er zijn momenteel twee scenario’s voor de opslag van batterijen of een EOS:

  1. Wel Functioneel Ondersteunend Aan Een Milieubelastende Activiteit
    Als de opslag van batterijen of het EOS functioneel ondersteunend is aan een andere, reeds aangewezen milieubelastende activiteit, kunnen de PGS 37-richtlijnen worden opgelegd als vergunningsvoorwaarde of als invulling van de zorgplicht. Bijvoorbeeld, als een energieopslagsysteem wordt gebruikt binnen een productiebedrijf, dan kunnen de regels van het Bal en de PGS 37-richtlijnen hierop van toepassing zijn.

  2. Niet Functioneel Ondersteunend Aan Een Milieubelastende Activiteit
    In dit geval gelden de regels van het omgevingsplan van de gemeente. Totdat de gemeente specifieke regels opstelt, zijn de zogenaamde bruidsschatregels van toepassing, waarin een algemene zorgplicht is opgenomen. De zorgplicht houdt in dat bedrijven verplicht zijn om voorzorgsmaatregelen te treffen om risico’s voor het milieu en de gezondheid te minimaliseren. De PGS-richtlijnen kunnen als invulling van deze zorgplicht worden gebruikt.

    Belang van Brandveiligheid in de PGS 37-serie

    De PGS 37-1 en PGS 37-2 zijn opgesteld om richtlijnen te bieden voor de veilige opslag van lithium-ion batterijen en aanverwante energiedragers. Door de toenemende populariteit van energieopslagsystemen in zowel industriële als residentiële omgevingen, groeit het belang van duidelijke regels en richtlijnen om brandrisico’s te minimaliseren. De PGS-richtlijnen bieden een raamwerk dat bedrijven helpt bij het inrichten van opslagfaciliteiten en het implementeren van maatregelen om brandveiligheid te waarborgen.

    Richtlijnen voor Brandveiligheid in PGS 37-1 en PGS 37-2

    De PGS 37-richtlijnen bevatten specifieke eisen voor brandveiligheid die gericht zijn op het voorkomen van brandincidenten, zoals thermal runaway, en het beperken van de gevolgen indien een brand zich toch voordoet. De richtlijnen zijn gericht op drie belangrijke aspecten van brandveiligheid: brandpreventie, branddetectie en brandbestrijding.

    1. Brandpreventie: De richtlijnen stellen eisen aan de veilige inrichting van opslagfaciliteiten, de opslagcondities, en de te gebruiken materialen om de kans op brand te verkleinen. Dit omvat bijvoorbeeld eisen aan compartimentering van opslagruimten om verspreiding van brand te voorkomen, en de maximale toegestane hoeveelheden opgeslagen batterijen per compartiment.

    2. Branddetectie: Om een beginnende brand snel te kunnen detecteren, geven de richtlijnen aan welke branddetectiesystemen verplicht zijn. Dit kan variëren van conventionele brandmeldinstallaties tot speciale rook- en hittemelders die specifiek zijn ontworpen om vroegtijdige tekenen van thermal runaway te herkennen.

    3. Brandbestrijding: De richtlijnen bevatten specifieke aanbevelingen voor brandblusmiddelen en blusinstallaties die effectief zijn bij lithium-ion batterijen. Zo wordt bijvoorbeeld de inzet van AVD-brandblussers, blusdekens en andere systemen genoemd, die speciaal zijn ontwikkeld om lithiumbranden te blussen en de vrijkomende gevaarlijke stoffen te neutraliseren.

    Voorkomen van Thermal Runaway in de PGS 37-1 en PGS 37-2

    Een groot deel van de richtlijnen in de PGS 37-serie is gericht op het voorkomen van thermal runaway, dat een van de belangrijkste oorzaken is van brandincidenten bij lithium-ion batterijen. De PGS 37-1 en PGS 37-2 bevatten onder andere de volgende preventieve maatregelen:

    • Temperatuurbeheer: Specifieke eisen aan ventilatiesystemen en koeling om de temperatuur van de opgeslagen batterijen te reguleren en oververhitting te voorkomen.
    • Monitoring: Voorschriften voor monitoring- en waarschuwingssystemen om vroegtijdige signalen van oververhitting of defecten in de batterijen te detecteren.
    • Opslagcondities: Duidelijke richtlijnen voor opslagomstandigheden, zoals de minimale afstanden tussen batterijen, de indeling van opslagruimtes en de compartimentering om de verspreiding van brand te beperken.

Hoe Gemeenten Specifieke Regels Kunnen Opstellen met PGS 37

Gemeenten hebben de bevoegdheid om specifieke regels op te nemen in hun omgevingsplan voor de opslag van lithiumbatterijen of energieopslagsystemen. In dat geval kunnen ze gebruik maken van de inhoud van de PGS 37-1 en PGS 37-2 om regels op te stellen. De gemeente kan deze activiteiten ook aanwijzen als omgevingsplanactiviteiten waarvoor een vergunning nodig is.

Omgaan met PGS 37 in Bestaande Situaties

In de periode voorafgaand aan de wettelijke verplichting in 2025, kunnen bedrijven al beginnen met het implementeren van de PGS 37-richtlijnen. Omdat de richtlijnen een beeld geven van de huidige stand van de techniek, kan het voor bestaande situaties echter onredelijk zijn om te eisen dat alle maatregelen direct worden ingevoerd. Daarom bevatten de richtlijnen implementatietermijnen, die te vinden zijn in bijlage J van de PGS 37-1 en PGS 37-2. Deze termijnen geven bedrijven de ruimte om de benodigde aanpassingen door te voeren.

Conclusie

De richtlijnen PGS 37-1 en PGS 37-2 vormen een belangrijke stap richting het waarborgen van de veiligheid bij de opslag van lithium-ion batterijen en energieopslagsystemen. Door tijdig te beginnen met de implementatie van deze richtlijnen, kunnen bedrijven zich voorbereiden op de toekomstige wijzigingen in de wetgeving en bijdragen aan een veiligere werkomgeving. Het is raadzaam om nu al de richtlijnen van PGS 37 als best practice te beschouwen en stappen te ondernemen om de risico’s te minimaliseren.