Een accubrand, vooral bij lithium-ion batterijen, is een specifiek type brand dat ontstaat wanneer een batterij oververhit raakt en in een zogenaamde “thermal runaway” raakt. Deze runaway kan uitmonden in een zeer gevaarlijke en moeilijk te blussen brand. Dit soort branden is vooral riskant door het type chemische reacties dat plaatsvindt en de hoge temperaturen die het gevolg zijn. Hier is een overzicht van wat een accubrand is, waarom het zo gevaarlijk is en welke preventieve maatregelen kunnen worden genomen.
Wat is een accubrand?
Een accubrand vindt meestal zijn oorsprong in lithium-ion batterijen, die veel worden gebruikt in alledaagse apparaten zoals smartphones, laptops, elektrische voertuigen, en opslagapparaten voor zonne-energie. Deze batterijen zijn populair vanwege hun hoge energiedichtheid, waardoor ze veel energie kunnen opslaan in een compacte ruimte. Echter, dit maakt ze ook kwetsbaar voor oververhitting, beschadiging, of defecten.
Bij een accubrand doorloopt de batterij een proces van “thermal runaway.” Dit proces begint meestal wanneer er een interne fout optreedt, zoals kortsluiting, of wanneer de batterij beschadigd raakt of oververhit. Hierdoor stijgt de temperatuur in de batterij, en als deze temperatuur niet wordt afgedreven, kunnen de chemische reacties in de batterij oncontroleerbaar worden, waardoor steeds meer warmte vrijkomt.
Waarom zijn accubranden zo gevaarlijk?
Accubranden onderscheiden zich door enkele eigenschappen die ze extreem gevaarlijk maken:
-
Hoge temperaturen en snelle verspreiding: Een lithium-ion accubrand kan temperaturen bereiken van wel 1000°C of meer. Door deze intense hitte kunnen omliggende materialen en oppervlakken snel ontvlammen, waardoor de brand zich kan verspreiden naar andere delen van het voertuig of de omgeving.
-
Toxische en ontvlambare gassen: Tijdens een accubrand komen er gevaarlijke gassen vrij, zoals waterstoffluoride, dat bij inademing schadelijk kan zijn voor de luchtwegen. Deze gassen kunnen ook verder bijdragen aan de ontvlambaarheid van de omgeving.
-
Onvoorspelbare explosies: Lithium-ion batterijen bevatten een vloeibaar elektrolyt dat onder druk kan staan tijdens het ontbrandingsproces. Hierdoor kan een accubrand plotseling exploderen, wat leidt tot verspreiding van brandend materiaal en vlammen.
-
Moeilijk te blussen: Traditionele blusmethoden, zoals water of schuim, zijn vaak niet effectief bij een accubrand, omdat lithium-ion batterijen hun eigen zuurstof genereren tijdens de verbranding. Speciale blusmiddelen, zoals AVD-blussers, zijn ontwikkeld voor deze specifieke typen branden.
-
Risico op herontsteking: Zelfs nadat een accubrand ogenschijnlijk geblust is, kan de batterij nog steeds hitte vasthouden en zichzelf opnieuw ontbranden. Dit maakt het noodzakelijk om een brand goed te controleren en soms urenlang te monitoren.
Oorzaken van accubranden
Er zijn verschillende factoren die kunnen leiden tot een accubrand:
-
Productiefouten: Een slecht ontworpen of onzorgvuldig gefabriceerde batterij kan gemakkelijk kortsluiting veroorzaken, wat kan leiden tot thermal runaway.
-
Fysieke schade: Als een batterij beschadigd raakt door bijvoorbeeld een val of botsing, kan dit de cellen in de batterij verstoren en tot oververhitting leiden.
-
Overladen of verkeerd laden: Het gebruik van ongecertificeerde opladers of het overladen van een batterij kan ook bijdragen aan thermische problemen.
-
Temperatuurfluctuaties: Blootstelling aan extreem hoge of lage temperaturen kan de stabiliteit van een batterij aantasten en het risico op een accubrand vergroten.
Preventieve maatregelen tegen accubranden
Er zijn verschillende preventieve maatregelen die kunnen helpen om het risico op accubranden te verkleinen, zoals:
-
Veilig opladen: Gebruik altijd de juiste oplader voor je apparaat en laad batterijen niet langer dan nodig.
-
Regelmatige inspectie van batterijen: Controleer batterijen op tekenen van slijtage of schade, zoals bulten of lekkage.
-
Gebruik van veilige opslagomgevingen: Voor bedrijven die met grote hoeveelheden batterijen werken, kan het nuttig zijn om opslagkasten of containment bags te gebruiken, zoals die ontwikkeld door Lion Safe van KMA Group.
-
Educatie en training: Bedrijven moeten hun personeel trainen in het omgaan met lithium-ion batterijen en de risico’s van accubranden.
-
Gebruik van speciale blusapparatuur: AVD-blussers en andere gespecialiseerde blusmiddelen kunnen helpen om accubranden sneller en veiliger onder controle te krijgen.
Conclusie
Accubranden vormen een unieke uitdaging binnen brandveiligheid vanwege hun intense hitte, giftige dampen, explosiegevaar, en de moeilijkheid om ze te blussen. Voor zowel consumenten als bedrijven is het cruciaal om goed geïnformeerd te zijn over het veilig omgaan met lithium-ion batterijen. Van preventieve maatregelen tot de juiste blusmethoden, een zorgvuldige benadering kan het verschil maken tussen een gecontroleerde situatie en een rampzalige brand.
